Harkaitz Cano
2015.12.16Umorea jenero serioa eta zaila dela esan ohi da. Kantu baten bidez umorea egitea berriz, are konplikatuagoa. Tradizioan ez da adibiderik falta –non liteke satira kantuan baino eraginkorrago?–, eta, hala ere, ez dira sobera gure artean musika/irribarrea lotura egin izan dutenak. Ezta hain gutxi ere, pentsatzen jarriz gero. Kantatzen diren hitzak dira askotan, jakina, entzulearen konplizitatea edo begiekin egiten den irribarre epela ziurtatzen dutenak, eta hortik letorke bertso edo koplak izatea maiz kantagai. Beste batzuetan, ordea, musika-tresnen oihartzun figuratiboen bidez lortutako distantzia burlatiak eransten dio umorea kantuari, edota kantariaren beraren letrarekiko desatxikimenduak. Garai bateko borroketarako sortutako kantu heavy bat twisteatzea eta borroka berrietarako egokitzea umore ekintza bat da, jatorrizkoarekiko distantzia ironikoa delako bertsioari gorentasuna eta gaurkotasuna ematen dizkiona. Mingarria izan daiteke umorea. Beltza. Naif kutsukoa. Paradoxa bilatzen duena. Aldarrikatzailea. Zuria. Baina, ia beti, ironiaren bidez harrapatutako momentuek iraun egiten dute.